Dvije trećine građana smatra da Crnu Goru treba definisati kao građansku državu, dok trećina njih preferira neki vid nacionalnog ekskluziviteta, pokazalo je istraživanje javnog mnjenja koje je agencija De fakto konsultansi sprovela za potrebe Centra za demokratsku tranzijciju (CDT). Kako je pojasnila Milena Gvozdenović, koordinator istraživačkog centra CDT-a, istraživanje je rađeno na uzorku od 1000 ispitanika od 16. septembra do 18. oktobra.

– Prema istraživanju, 64,1odsto ispitanika smatra da bi Crnu Goru trebalo definisati kao građansku državu. Njih 21,1 odsto bi je definisalo kao državu crnogorskog naroda i drugih građana koji u njoj žive, 11 odsto kao državu crnogorskog i srpskog naroda i drugih naroda koji u njoj žive, 2,4 odsto kao državu srpskog naroda i drugih građana koji u njoj žive, a 1,1 odsto nema stav prema ovom pitanju – kazala je Gvozdenović.

Na pitanje šta misle o različitim načinima upravljanja državom, ispitanici su najbolje ocijenili demokratski politički sistem, potom ekspertski, autoritarni, pa militaristički.

– Demokratski politički sistem je 91,6 odsto ispitanika ocijenilo kao veoma dobar i dobar način upravljanja. Međutim, tek je njih 57,3 odsto kazalo da je zadovoljno načinom funkcionisanja demokratije u Crnoj Gori.

Ispitanici potom najviše vrednuju ekspertski sistem upravljanja, njih 78,4 odsto smatra veoma dobrim i dobrim imati stručnjake koji bi donosili odluke prema tome što ocjenjuju kao najbolje za državu, a ne za Vladu.

Svaki deseti ispitanik (12,2odsto) smatra da je opravdano oružjem braniti svoju vjeru. Sa tim nije saglasno njih 80,6 odsto, dok se 7,2 odsto nije izjasnilo po ovom pitanju.

Među onima koji bi opravdali nasilje je najveći broj pripadnika pravoslavne vjeroispovijesti – 19,3 odsto pripadnika Crnogorske pravoslavne crkve (CPC), 18,2 odsto Srpske pravoslavne crkve (SPC) i 10,9 odsto onih koji se izjašnjavaju kao pravoslavni bez navođenja pripadnosti određenoj crkvi. Nakon pravoslavaca, sa tim se najviše slažu pripadnici islamske vjeroispovijesti (10,4odsto). Ovakav stav nije zabilježen kod pripadnika katoličke vjeroispovijesti.

S.R.

---

Najveća etnička distanca prema Romima
Da se u Crnoj Gori osjeća potpuno bezbjedno kazalo je 77,2 odsto ispitanika, ali više od četvrtine (26,7odsto) vjeruje da je moguće da društveno-politički odnosi dovedu do nasilja. Zabrinutost je najveća među Bošnjacima i Albancima. Naime, među onima koji su se izjasnili da vjeruju u mogućnost nasilja je 45,1 odsto Bošnjaka, 41,5 odsto Albanaca, 30,5 odsto Muslimana, 28,3 odsto Crnogoraca i 19 odsto Srba. Na pitanje u kom obliku smatraju da je moguće da se ispolji nasilje, najviše odgovora je da to mogu biti nasilni protesti (69,4odsto), pojedinačni etnički motivisani sukobi (66 odsto) i organizovani etnički sukobi (59,8 odsto). Tri četvrtine ispitanika (74,2odsto) ocjenjuje međuetničke odnose u Crnoj Gori kao veoma dobre i uglavnom dobre. Na pitanje da li su se nekada osjetili ugroženo zbog drugačijeg političkog mišljenja potvrdno odgovara skoro trećina ispitanika (31,7odsto). Takođe, 27,6 odsto ispitanika je kazalo da se nekada osjetilo ugroženo zbog etničke pripadnosti, 24,6 odsto zbog religijske pripadnosti/ubjeđenja, 23,3 odsto zbog pripadnosti političkoj partiji, 19,9odsto zbog svog materijalnog položaja, a 10,8 odsto zbog roda.
Najveći stepen etničke distance svih grupa (Crnogorci, Srbi, Bošnjaci, Muslimani, Albanci) je izražen prema Romima.